Maak je tuin egelvriendelijk!

Onderzoek naar de egel in Engeland wees uit dat het verdwijnen van heggen op het platteland en groen in de stad een belangrijke oorzaak is van de achteruitgang van de Engelse egel. Mogelijk is dit ook in Nederland aan de orde. Eerder bleek uit een Nederlands onderzoek dat onze egels steeds vaker de stedelijke gebieden opzoeken. Tuinen zijn daarom een belangrijk element in het leefgebied van de egel geworden. Verstening én omheining van tuinen vormen een bedreiging voor de egel, en daar kunnen we wat aan veranderen!

Draag jij ook een steentje bij aan het leefgebied van de egel? Maak je tuin dan egelvriendelijk! Tuinen zijn ideaal voor egels. Door het volgen van onderstaande tips verhoog je de kans om een egel in de tuin te spotten!

1. Geef egels toegang tot je tuin!

Het meest belangrijke is toegang tot je tuin. Veel tuinen zijn vaak niet bereikbaar voor egels omdat schuttingen en hekken de tuin volledig afsluiten. Een tuin kan dan nog zo ideaal zijn voor egels, als ze niet binnen kunnen komen zullen ze er ook geen gebruik van maken. Maak een doorgang in je schutting van 13x13 cm. Zoek ook contact met uw buren; hoe meer doorstroom er is in tuinen hoe groter de kans is dat een egel blijft terugkeren.

Hedgehog Using Jacksons Fencing Hedgehog

Een egelsnelweg van 13x13 cm in hek of schutting geeft egels toegang tot je tuin

Takken, bladeren en composthopen dienen als ideale schuilplaatsen voor egels

2. Creëer nest- en schuilplaatsen

Het creëren van nest- en schuilplaatsen is erg belangrijk voor een egel. In de natuur leven egels in gebieden met veel beschutting; heggen, struiken, bladeren e.d. Zo'n omgeving is na te maken in je tuin door je tuin simpelweg te laten verwilderen. Laat bladeren dus liggen en snoei/maai de beplanting zo min mogelijk (houd altijd rekening met egels als je wilt snoeien of maaien!). Zorg voor voldoende beplanting. Ook zijn composthopen, takken en boomstronken ideale materialen voor egels om tussen te nestelen. Egels hebben de neiging om op avontuur te gaan in schuren en kassen, dus pas op dat je niet per ongeluk een egel opsluit!

Download de instructies voor het bouwen van jouw egelhuisje!

3. Bouw een egelhuisje

Het plaatsen van een egelhuisje kan ook uitkomst bieden voor egels. Het gehele jaar door maken egels gebruik van nesten. In het voorjaar en in de zomer kunnen vrouwtjes gebruik maken van het huisje om in te werpen en hun jongen groot te brengen. Afhankelijk van de temperaturen, kunnen egels vanaf oktober beginnen met de voorbereidingen voor de winterslaap. De winterslaap duurt vaak tot eind maart/begin april.

Een egelhuisje kun je kant en klaar kopen, laten maken of zelf maken. Gebruik hiervoor onbehandeld hout, zodat het huisje geen gifstoffen bevat. Zorg ook voor een tunneltje voor de ingang (ca 13x13 cm). Zo voorkom je dat predatoren of nieuwsgierige huisdieren het huisje binnendringen of leegroven. Wil je liever een kant en klaar huisje kopen? Dan kun je ook contact opnemen met een lokale egelopvang. Zij hebben vaak goede adresjes waar zij huisjes laten maken.

Plaats het huisje op een rustig plekje in je tuin, (zoveel mogelijk) buiten het bereik van huisdieren en spelende kinderen. Katten vormen vaak geen bedreiging voor egels, zij zijn hooguit

nieuwsgierig. Het kan verleidelijk zijn om de ingang zo te plaatsen dat je egel ziet komen en gaan, maar er bestaat de kans dat je huisje dan onbewoond blijft. Plaats de ingang het liefst in de buurt van de schutting en/of begrenzing van je tuin en verstop het door middel van takken of bladeren. Je kunt het huisje op een kleine verhoging zetten zodat vocht niet via de bodem in het huisje trekt.

Er zijn verschillende materialen waarmee je je egelhuisje kunt vullen, waaronder droge bladeren en krantensnippers. Zorg er in ieder geval voor dat het nestmateriaal droog is. Zo voorkom je schimmel. Egels gaan ook vaak zelf op zoek naar nestmateriaal.

Wanneer en hoe moet ik mijn egelhuisje schoonmaken?
Lees hier alles over het schoonmaken van het egelhuisje!

Kattenvoer en een schaaltje water kunnen veilig aan egels gevoerd worden

Download de instructies voor het maken van een egel-voerstation

4. Bijvoeren

Egels ondervinden steeds meer problemen met het vinden van het voedsel. Insecten verdwijnen en aanhoudende droogtes komen steeds vaker voor. Je kunt egels helpen door bij te voeren. Simpelweg kattenvoer (droog of nat) en een schaaltje water volstaat. Geef nooit melk! Egels zijn niet in staat dit te verwerken en kunnen hier ernstige diarree van krijgen. Wees ook voorzichtig met kattenmelk, pindakaas, pinda’s en rozijnen. Om te voorkomen dat andere dieren (katten, vogels e.d.) het voer opeten kun je een speciaal egelvoerhuis maken. Koop een transparante opslagbox, maak een ingang (13x13 cm, eventueel met een tunnel), zet het op zijn kop en leg er een baksteen op. Zo kun je zien of egels er gebruik van maken en voorkom je dat de meeste andere dieren bij het voer kunnen.

Wie het helemaal goed wilt doen zorgt voor een echte insectentuin: een waar voedselparadijs voor egels en andere dieren. Gebruik hiervoor veel inheemse bloemen en planten. Laat de natuur zijn gang gaan en gebruik geen insecticiden of slakkenkorrels. Egels zullen de slakkenpopulatie ten slotte zelf onder de duim houden.

Gevaren voor egels in de tuin:

Slakkengif

Gebruik geen slakkengif. Of dit nou biologisch is of niet, alle soorten slakkengif zijn dodelijk voor egels. Egels zijn de meeste natuurlijke manier om slakken in je tuin onder de duim te houden.

Verstrikking door netten

Gebruik geen netten in je tuin. Als je toch netten gebruikt, hang deze dan zo hoog mogelijk boven de grond. Egels kunnen ernstig verstrikt raken in netten, zeker wanneer zij zich oprollen.

Vijvers, zwembaden of sloten

Heb je een vijver of een zwembad in de tuin, of is er toegang tot een sloot? Maak deze dan egelvriendelijk door een trappetje te bouwen. Egels zijn goede zwemmers, maar zijn vaak niet in staat om de oever op te klimmen. Door uitputting verdrinkt de egel.

Grasmaaiers

Check of er egels aanwezig zijn in het gras voordat je gaat maaien (let ook op baby-egels!). Robotmaaiers rijden regelmatig over egels heen, met nare verwondingen als gevolg. Laat je robotmaaier daarom alleen overdag draaien.

Tuinwerkzaamheden

In de lente en herfst maken veel mensen hun tuin zomer- en winterklaar. Houd hierbij rekening met egels. Wacht met het omspitten van begroeide delen tot na de winterslaap. Dit is meestal rond eind maart/begin april, afhankelijk wanneer de temperaturen beginnen te stijgen. Houd rekening met egels tijdens het snoeien en beperk snoeiwerkzaamheden zo veel mogelijk. Houd hierbij ook rekening met het broedseizoen van vogels en andere dieren. Laat bladeren en tuinafval liggen, zeker vlak voor de winter. Deze dienen als schuil- en overwinteringsplek voor egels.